Achterstandswijken varen wel bij Krachtige Basiszorg

“Mijn werkdag is voor meer dan de helft gevuld met patiënten die een tolk of begeleider meebrengen voor vertaling of extra uitleg,” zegt huisarts Marieke Out (Gezondheidscentrum Bloemhof in Rotterdam-Zuid). “Bij het merendeel van deze patiënten ligt de basis van hun zorgvraag op andere gebieden, zoals financiële problemen, stress, huiselijk geweld of verslaving. Deze mensen doen niet of nauwelijks mee aan de samenleving en zijn dikwijls argwanend richting officiële instanties. Een hoog percentage van hen heeft een lichtverstandelijke beperking. Ze hebben een beperkt netwerk en lopen vast in de oplossing van hun problemen. De huisarts weten ze wel te vinden. Dus komen ze met hun vraag naar ons.” 

“Voor veel patiënten in onze praktijk is het vooral ingewikkeld om buiten hun eigen wijk de weg in de zorg te vinden,” stelt huisarts Kristel Fraaij (Huisartsenpraktijk Fraaij en Terpstra in Rotterdam Delfshaven). “Het zijn kwetsbare, dikwijls eenzame mensen die minder of niet zelfredzaam zijn, soms ook met een lichtverstandelijke beperking. Voor hen kan een griepje al een kink in de kabel zijn, waardoor hun systeem meteen vastloopt. Maar we hebben ook veel grote gezinnen, waarvan de ouderen de Nederlandse taal niet spreken. Zo’n kwetsbare en complexe populatie vraagt om een specifieke aanpak.”  

Investeren in het netwerk 

Beide huisartsen benutten de integrale werkwijze Krachtige Basiszorg (KBZ).  Hierin werken het medische en het sociale domein samen om niet-medische oorzaken van medische vragen boven tafel te krijgen en op te lossen. Kristel: “Wij gebruiken KBZ onder andere om extra tijd te investeren in ons netwerk in de wijk. We hebben zeer korte lijnen met de welzijnswerkers van WMO Radar opgebouwd. Zij komen veel bij de mensen in onze wijk thuis, hebben hen goed in kaart; die kennis kunnen we benutten om samen situaties goed in beeld te krijgen. Daarnaast zijn we als praktijkteam gestart met het structureler oppakken van het 4D-model, een handig instrument dat helpt om samen met de patiënt meer inzicht te krijgen. De e-learning hierover was een eyeopener, ook de assistenten waren super enthousiast, de huisartsen en POH in onze praktijk volgen binnenkort de verdiepende scholing.” 

Omarmd door het hele team 

Marieke: “Onze praktijk startte als één van de pilotpraktijken in 2018 met KBZ. Als team hebben we allerlei cursussen gevolgd, de werkwijze wordt inmiddels door ons hele team omarmd. Onze assistenten kijken bij binnenkomende patiënten welke begeleiding zij meebrengen en vragen wat zij precies nodig hebben. Het vraagt van de POH-S ook extra maatwerk om de behandeling van chronische ziekten van de grond te krijgen. 

Een andere onmisbare schakel is de praktijkverpleegkundige in onze praktijk, die voor het team en patiënten laagdrempelig benaderbaar is. Zij is bekend in de wijk en kan diverse instanties met elkaar in contact brengen. En pleegt dus ook een telefoontje naar de tweedelijn om te melden welke extra aandacht een bepaalde patiënt nodig heeft, bijvoorbeeld zodra deze met ontslag gaat. Maandelijks is in onze praktijk een internist aanwezig, onder andere voor de complexe diabeten die eigenlijk in het ziekenhuis horen, maar daar dikwijls niet aankomen of hun afspraken niet nakomen. Twee keer per maand zijn in onze praktijk mensen van het wijkteam aanwezig, om de drempel voor patiënten naar deze zorgverlening te verlagen.  

Het doel van KBZ is niet dat wij als huisartsen de problemen van onze patiënten in meerdere domeinen oplossen. Maar wel om er oog voor te hebben, de lijn uit te zetten naar én snel te schakelen met andere domeinen. Dat levert echt resultaten op. Zoals bij de patiënt die - met haar toestemming – tijdens een intercollegiaal MDO besproken werd. Zij bleek niet alleen bij ons, maar bij alle aanwezigen vanuit onwetendheid een veelvrager te zijn. Door iemand uit het wijkteam als haar regisseur te benoemen, kreeg de patiënt meer duidelijkheid en rust. Dat leverde bovendien een flinke zorgbesparing op.” 

Stapje verder komen 

Marieke: “Het is geweldig als je bij de kern van het probleem komt. Dan zie je echt dat mensen een stapje verder komen. Het geeft rust in de praktijk, patiënten voelen zich echt gehoord.”  

Kristel: “Als je tijd en ruimte hebt om kwetsbare patiënten zo te kunnen behandelen, zie je wat je met samenwerking vanuit KBZ kunt bereiken. Dat geeft energie en is alle investering meer dan waard.” Meer lezen over Krachtige Basiszorg?