“Mensen weten hun armoede vaak goed te verbergen”
19 september 2023
Het Kleine Helden Huis voor kinderen met een moeilijke start
19 september 2023
De definitie van gezond zijn, is niet meer zoals die van vroeger. De WHO definieerde ‘gezondheid’ in 1948 als de afwezigheid van klachten. Tegenwoordig zien we gezondheid als een veel breder begrip. Dat brengt ook dat we anders naar onze aanpak in de zorg moeten kijken. Positieve Gezondheid (van Machteld Huber) brengt een nieuwe kijk op de zorg. Hierbij ligt de nadruk op mensen zelf, wat hun leven betekenisvol maakt en het vermogen tot aanpassen. Hanneke Chardon werkt bijna 30 jaar als huisarts. Daarnaast is ze werkzaam als kaderarts in de GGZ en als universitair docent huisartsgeneeskunde bij het Erasmus MC. We gingen met haar in gesprek over haar toepassing van Positieve Gezondheid in haar praktijk.
“Als huisarts ben je gewend om probleemgericht te werken,” legt Hanneke uit. “Een patiënt komt naar je toe met klachten en de vraag of je die klachten kunt verhelpen. Dat kan niet altijd. Soms speelt er ook meer naast de klachten waarvoor ze hulp zoeken. Patiënten zijn meer dan hun ziektebeeld. Ze zijn een heel mens. Door samen naar het geheel te kijken geef je de patiënt meer perspectief en vermogen om ook zelf problemen op te lossen. Daarvoor kun je Positieve Gezondheid inschakelen. Daarmee kun je vaak tóch een structurele oplossing bieden, ook bij klachten die in de basis niet altijd te verhelpen zijn.”
Zicht op het hele welzijn
Positieve Gezondheid is gebaseerd op een spinnenweb met daarin zes domeinen. Daarmee wordt het totale welzijn van de patiënt in kaart gebracht. De zes domeinen zijn: lichaamsfuncties, mentaal welbevinden, zingeving, kwaliteit van leven, meedoen en het dagelijks functioneren. Door de domeinen uit te werken en op papier te zetten kunnen zorgverlener en patiënt samen op zoek naar een manier waarop ze de situatie kunnen verbeteren. Hanneke: “De patiënt vult het spinnenweb zelf in en denkt na over mogelijke oplossingen. Als huisarts denk ik mee over hoe de patiënt die oplossingen bereikt: leading from one step behind.”
Meer bieden dan een tijdelijke oplossing
Hanneke vertelt over hoe ze het model toepaste bij een van haar patiënten: “Er kwam een patiënt naar mij toe met rugklachten. Ze werkte op 58-jarige leeftijd als schoonmaakster. Daarnaast was ze recentelijk weduwe geworden. Ze kon door haar klachten haar werk niet volhouden, maar een alternatief had ze niet. Ik dacht na over een oplossing, maar genezen was geen optie. Voorschriften zoals pijnstilling, fysiotherapie of orthopedie werkten slechts als tijdelijke oplossing. Daarmee kon ze haar werk niet volhouden tot haar pensioen. Ik wilde het niet bij het slechte nieuws houden dat ik haar niet kon helpen. Ik gebruikte het spinnenweb om met haar op zoek te gaan naar een andere manier om haar beter te laten voelen.
Haar rugklachten waren in dat web slechts één aspect van haar gezondheid. Door dat in kaart te brengen gaf het haar de mogelijkheid om haar welzijn te verbeteren. Bijvoorbeeld door meer aandacht te besteden aan het rouwproces na het verlies van haar man. Of door zich te realiseren dat ze een prachtig netwerk om haar heen heeft dat haar steun kan bieden. Ook die aspecten kunnen helpen in het welzijn. Die kijk gaf haar de mogelijkheid om zich weer belangrijk te voelen en naar een zinvolle dagbesteding toe te werken. Dat stond los van haar werk als schoonmaakster.”
Tips
Hoe begin je als huisarts met de toepassing van Positieve Gezondheid? Hanneke adviseert om er simpelweg gewoon mee te beginnen. Ze vertelt: “Door het stelselmatig in te voeren en je hele team erin mee te nemen, wordt het vanzelf deel van het DNA van je praktijk. Daarbij is het handig als één persoon de kar trekt. Betrek ook de praktijkondersteuning erbij, zowel de POH-GGZ en de POH-S. Dan sluit je je werkzaamheden ook op elkaar aan.”
Extra informatie
Positieve gezondheid maakt deel uit van het programma 'Meer tijd voor de Patiënt' (MTVP) en dan het onderdeel 'Het andere gesprek'. Praktijken die meedoen aan MTVP krijgen de mogelijkheid tot coaching en bijscholing. Kijk hier voor meer informatie.
